Akademik Sahtekârlık ve İntihal Üzerine Bir Araştırma: Türkiye’deki Mevcut Durum

Yıl/Year: 2020 • Cilt/Vol: 3 • Sayı/Num: 5 • Güz/Autumn

Akademik Sahtekârlık ve İntihal Üzerine Bir Araştırma: Türkiye’deki Mevcut Durum

A Study on Academic Fraud and Plagiarism: The Currect Situation in Turkey

Sinem ŞENTÜRK

Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Bilişim Bilim Dalı
sinem.senturk@marun.edu.tr

Öz/Abstract

İntihal ve yayın etiği sürecine odaklanan bu araştırma, akademik sahtekârlık ve intihal açısından "kötü durumdaki" akademinin Türkiye’de kendini sürekli tekrarlanması sorunsalına yeni bir bakış açısı getirilmeye çalışılmıştır. Murat Eren’in “Türkiye Akademisinin Arka Sokaklarından Tez Manzaraları (2012)” adlı çalışması gibi ikincil kaynaklardan elde edilen Türkiye’deki lisans üstü tezlerdeki intihal ve akademik sahtekârlık unsurları, nitel çözümleme yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler ve teorik araştırmalar, Türkiye’de intihal ve akademik sahtekârlığa karşı çeşitli türden tepkilerin yetersiz olduğunu, bu türden etik ihlallerin gerçek akademisyenlerin çalışmalarına ve akademinin imajına zarar verdiğini, böylece toplumun akademiden beklentisini ve akademiye yatırımını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Araştırmada, intihal ve akademik sahtekârlığın önlenmesine ilişkin bir dizi etik ilke ve hukuki norm da önerilmiştir.

Focusing on the process of plagiarism and publication ethics, this research has tried to bring a new perspective to the problem of the constant repetition of the academy in Turkey in terms of academic dishonesty and plagiarism. The elements of plagiarism and academic dishonesty in postgraduate theses in Turkey, which were obtained from secondary sources such as Murat Eren’s Thesis Scenes from the Back Streets of the Turkish Academy (2012), were analyzed using the qualitative content analysis method. The analyzes and theoretical researches show that various kinds of responses to plagiarism and academic dishonesty in Turkey are insufficient, that such ethical violations damage the work of genuine academics and the image of the academy, thus negatively affecting the expectation and investment of the society from the academy. A set of ethical principles and legal norms regarding the prevention of plagiarism and academic dishonesty are also proposed in the research.

Anahtar Kelimeler/Keywords

İntihal, Akademik Sahtekârlık, Bilim Etiği

Plagiarism, Academic Fraud, Science Ethics

Kaynakça/References

  • Aksan, D., Erzan, A., Güriz, A., & Öztürk, O. (2002). Bilimsel Araştırmada Etik ve Sorunları. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
  • Al, U., & Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi’nin Bibliyometrik Profili. Türk Kütüphaneciliği, 21(2), 142-163.
  • Bilgi, N. (2017). Nitelikli/Ustaca İntihal: Bir Örnek Vaka. Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi(III/3), 209-231.
  • Çetinkaya, R. (2019). Eğitimde Bilimsel Yayın Etiğine Büyüyen Tehdit: Sahte Dergilerve Kongreler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (50), 548-576.
  • Dey, S. K., & Sobhan, M. A. (2006). Impact of Unethical Practices of Plagiarism on Learning, Teaching and Research in Higher Education: Some Combating Strategies. Şubat 5, 2021 tarihinde IEEE:
    https://ieeexplore.ieee.org/document/4141654?reload=true&arnumber=4141654 adresinden alındı.
  • Gönç Şavran, T. (2009). Sosyolojide nicel ve nitel araştırma yöntemleri. N. Suğur (Dü.) içinde,Sosyolojide araştırma yöntem ve teknikleri (s. 78-96). Eskişehir: Açık Öğretim Yayınları.
  • Gücükoğlu, B., & Ayaz Reis, Z. (2014, Şubat). Türkiye’de ve Dünyada İntihalin Yaptırımları. Şubat 7, 2021 tarihinde Akademik Bilişim Konferanslarrı: https://ab.org.tr/ab14/bildiri/323.pdf adresinden alındı.
  • Gümüşgül, O., Üstün, Ü. D., Işık, U., & Demirel, D. H. (2013). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin akademik sahtekarlık eğilimi düzeylerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dergisi, 11(2), 131-138.
  • Iberahim, H., Hussein, N., Samat, N., Noordin, F., & Daud, N. (2013). Academic dishonesty: Why business students participate in these practices? Procedia-Social and Behavioral Sciences(90), 152-156.
  • Işıklı, Ş. (2014). Büyük Veri, Epistemoloji ve Etik Tartışmalar. Online Academic Journal of Information Technolog, 5(17), 89-122.
  • Karınca, E. (2002). Fikri Hakkın Biçim ve İçerik Olarak Korunması. Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı (s. 629-642). içinde Ankara: Ankara Barosu Yayınları.
  • Kıral, B., & Saracaloğlu, S. (2018). Akademik Sahtekârlık Eğilimi ile Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Arasındaki İlişki. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 323-359.
  • Metin 1 (Örnek 1): Kocamaz, F. (2012). Makine Öğrenmesi Tabanlı Bir Uzman Sistem Tasarımı. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Metin 2 (Örnek 1): Aydın, F. (2011). Kalp Ritim Bozukluğu Olan Hastaların Tedavi Süreçlerini Desteklemek Amaçlı Makine Öğrenmesine Dayalı Bir Sistemin Geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Metin 1 (Örnek 2): Soydan, G. (2009). Sonlu Cisimler Üzerinde Bachet Eliptik Eğrileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Metin 2 (Örnek 2): İkikardeş, N. Y. (2009). Sonlu Cisimler Üzerinde Frey Eliptik Eğrileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Metin 1 (Örnek 3): Önel, S. (2000). Energy Optimization of the Yankee Hood Dryer. YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi.
  • Metin 2 (Örnek 3): Toppare, A. S. (2002). The Energy Analysis and the Multivariable Energy Optimization of a Yankee Hood Dryer. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Metin 1 (Örnek 4): Ebru Dağtekin, O. A. (2006). Measurement of nonuniform magnetized argon plasma discharge parameters. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Metin 2 (Örnek 4): Akbar, D. (2006). The non-uniform Argon DC glow discharge system parameters measured with fast three couples of double probe. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Odabaşı, F., Birinci, G., Kılıçer, K., Şahin, M., Akbulut, Y., & Şendağ, S. (2007). Bilgi İletişim Teknolojileri ve İnternet’le Kolaylaşan Akademik Usulsüzlük. Sosyal Bilimler Dergisi(1) 503-518.
  • Orhan, F., & Günay, A. (2014). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Tabanlı Akademik Usulsüzlük Nedenlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergis, 15(1), 176-190.
  • Özden, M., Özdemir Özden, D., & Biçer, B. (2015). Akademik Usulsüzlük: Öğretmen Adaylarının Görüşleri ve Deneyimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 505-525.
  • Özenç Uçak, N., & Birinci, H. G. (2008). Bilimsel Etik ve İntihal. Türk Kütüphaneciliği, 22(2), 187-204.
  • Özenk Uçak, N., & Ünal, Y. (2015). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge yönetimi bölümü öğrencilerinin akademik sahtekârlık ve intihal konusundaki görüşleri. Prof. Dr. İrfan Çakın’a armağan, 251-264.
  • Öztürk Başpınar, N., & Çakıroğlu, D. (2019). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Üniversite Öğrencilerinin Akademik Sahtekârlık Eğilimleri ile İlişkisi. Turkish Studies – Educational Sciences, 14(6), 3355-3376.
  • Tayfun, A., Aysen, E., & Silik, C. E. (2020). Akademik Sahtekârlık ile İlgili Öğrenci Eğilimlerinin Belirlenmesi: Turizm Fakültesi Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2621-2638.
  • Toprak, Z. (2017). Türkiye’de Akademik Yazı: İntihal ve Özgünlük. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 32(2), 1-12.
  • Ünal, M., Toprak, M., & Başpınar, V. (2012). Bilim Etiğine Aykırı Davranışlar ve Yaptırımlar: Sosyal ve Beşeri Bilimler İçin Bir Çerçeve Önerisi. Amme İdaresi Dergisi, 45(3), 1-27.
  • Ünal, Y., & Özenç Uçak, N. (2017). Farklı Eğitim ve Kültürlerdeki Üniversite Öğrencilerinin İntihale İlişkin Görüş ve Davranışları. Edebiyat Fakültesi Dergis, 34(1), 177-194.
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
  • Yoldaş, C., & Kösem, V. C. (2018). Lisansüstü Öğrencilerin Ödevlerinde İnternetten İntihal Yapmaya İlişkin Görüşleri. DPÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 1-9.

0